IMF'nin Türkiye Masası uzmanları, beklenenden yüksek gerçekleşen büyüme ve yüksek sermaye girişinin cari açığın genişlemesine yol açtığını; enflasyon görünümünün, programlananı aşan bütçe harcamaları ve cömertçe yapılan memur maaş zamlarından dolayı da bozulduğunu not ediyorlar. Brüt kamu borç oranının düşmekte olsa da hâlâ gelişen piyasalar ortalamasının üzerinde olduğunun altı çiziliyor. IMF uzmanlarınca bunlar sayıldıktan sonra, 'Bu kırılganlıklar, yerleşik olmayanların yüksek miktardaki 'sıcak para' yatırımları ve ülkenin küresel piyasa değişimine hassasiyeti ile bir arada, Türkiye'yi sermaye girişindeki 'ani duruşa' (sudden stop) açık hale getiriyor' denilmiş.
IMF ilk kez Türkiye ile ilgili bir metinde böyle bir tanımlama kullanıyor. IMF'nin, partilerin seçim vaatleri henüz ortalığa dökülmeden, 'durumunuz henüz tam olarak iyileşmedi, seçim sonrasında da bu programa devam edin' uyarısı yaptığı da söylenebilir. Ancak bu uyarıyı yaparken gösterdiği tehlike, çok ağır bir tablo içeriyor.
Not: 'Ani duruş' (Sudden stop): ilk kez Meksika krizi sonrasında 1995'te, iktisatçılar Dornbusch, Goldfajn, and Valdes tarafından kullanıldı. Sermaye girişinde ani kesilme, ödemeler dengesi krizi ve ekonomik büyümede yüksek oranda gerileme hali tanımlanmaktadır.
Meksika Krizinin Nedenleri
Aralık 1994 Krizi
1980’li yılların ortalarından itibaren Meksika ekonomisinde başlayan yapısal değişim ve reform sürecinde istikrarlı büyüme hedeflenmiştir. 1994 yılında para politikası uygulamasında önceden belirlenmiş döviz kuru rejiminin korunması ancak zayıf bankacılık sisteminin etkilenmemesi koşuluna bağlı kılınmıştır. Ne var ki Meksika parası pezonun aşırı değer kazanması ekonomik dengeleri bozmuştur. 1990’lı yıllarda finansal serbestleşme ve büyük sermaye girişleri ile birlikte oluşan kırılganlıklara ilaveten 1994 yılında ekonomide yaşanan iç ve dış şoklar, döviz kuru baskı altında iken Aralık 1994’de bir ödemeler dengesi krizi ve finansal krize yol açmıştır.
Meksika krizinin değerlendirmesine ilişkin yapılan çeşitli çalışmalarda krizi destekleyen diğer etmenler arasında hükümete güveni sarsan nitelikteki siyasi gelişmeler, ABD’deki faiz artışlarının yabancı sermaye kaçışlarına yol açması, kamu borç yönetiminde vade ve döviz yükümlülüklerindeki uyumsuzluklar, bankacılık sektöründe takipteki kredilerin hızla artması ve uygun bankacılık düzenlemelerinin bulunmadığı koşullar altında bankaların yanlış tutumları ve özellikle IMF’in Meksika bankalarındaki riskli kredileri fon desteği sağlayarak karşılayacağı şeklindeki bir beklentiyle daha riskli yatırımlara yönelerek bankacılık krizini tahrik etmeleri gibi nedenler de sıralanmaktadır.
Etkileri 10 yıl süren Meksika krizinin ,Türkiye 'de olup olmayacağının ,daha ağırının ,hafifinin ülkemiz için sonuçları öngörüsü yapacak değiliz
Ama
Çalışmalarınızda finansal öngörülere önem verin , B Planı yapın ,Dünya Meksika dalgası yaşarken siz Meksika krizi yaşamayın.
Kaynaklar : www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=221449
www.tbb.org.tr/turkce/dergi/dergi36/Meksika.%20(s.37).doc
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder