Yabancı Sermaye Neden Geliyor?

Son yıllarda ülkeye giren yabancı sermaye akışında ciddi bir artış gözlemliyoruz.

Yurt dışından sermaye akışı artık ülkede olan biten hiç bir şeyi önemsemeden girişini sürdürüyor. Peki bu sermaye akışının sebebi ne?

Kısaca özetlemek gerkirse birincisi tüm dünyada varolan bir likidite bolluğundan bahsetmek gerekir. Artan emtia fiyatları, ki bunların başında petrol geliyor, bazı ülkelerin zenginleşmesine sebep olup ortada bir likidite bolluğu yaratıyor. Buradan gelen para da emtia fiyatlarındaki artıştan zarar gören bizim gibi ülkelere yatırım olarak akıyor.

Bir diğer neden ülkeler arasındaki faiz farkları. Türkiye’nin başı çektiği bazı gelişmekte olan ülkelerdeki yüksek faizler nedeniyle, getirisi düşük para birimlerinde borçlanan fonlar, getirisi yüksek para biriminde yarattıkları fonları değerlendirerek ciddi karlar elde edebiliyorlar.

Durum böyle oluncada içerde olup bitene bakılmaksızın para girişi devam ediyor.
Fonlar bunu sadece portföy yatırımlarıyla da sınırlandırmıyorlar, doğrudan sermaye olarak varlık alımı şeklinde fon girişleri de bu durumun doğal bir sonucu.

Varlık satın almaları bir dönem ülkemizde en bariz şekilde konut alımlarında ortaya çıkmıştı. Çok değil bu yılın başına kadar geçen son 2-3 yıllık dönemde yabancıların başını çektiği bir talep patlaması ile karşı karşıya kalmıştık ve bunun sonrasında yerli tasarruf sahiplerinin de trendi takip etmesiyle konutta inanılmaz rakamlar konuşulmaya başlanmıştı. Özellikle, AB’ye giriyoruz söylemleri ve tutsat (mortgage) sisteminin devreye girip konut kredilerinde hızlı bir düşüş olacağı beklentisi ile evler deyim yerindeyse kapış kapış gitmeye başlamıştı.

Siyasi belirsizliklerin artması konuta olan talebi bıçak gibi keserken diğer varlıklara olan talep de ise hız kesilmesi bir yana talep patlaması yaşanmaya devam ediyor. İşte burada az önce değindiğimiz durum ortaya çıkıyor. Yabancı fonlar artan kaynaklar ve cazip getiriler nedeniyle taleplerini artırarak para akıtmaya devam ediyorlar. Oysa konutta yabancı yatırımcıların etkisiyle gaza gelen yerli yatırımcılar bu kez beklemede kalmayı tercih ediyorlar. Bunun tabi bir diğer nedeni de artık yatırım amaçlı konut talebinin belki de doyum noktasına ulaşıyor olması ve bundan sonraki taleplerin gerçek ihtiyaç sahiplerinden gelecek olmasıdır. Lüks konut arzında doyuma ulaşıldığı ve artık orta ve alt seviyeye yönelik konutlara ağırlık verilmeye başlandığı gibi haberlerde bu düşüncemizi destekler niteliktedir.

Şimdi gelelim diğer varlık satışlarına. Son dönemde Oyakbank’ın satışının hemen arkasından yapılan iki ihalede de inanılmaz fiyatlara ulaşılmasını nasıl açıklamak gerekiyor?

Bu iki ihaleden ilki Petkim ihalesiydi. İhaleyi seyredenler dikkat etmiştir. Ihaleyi kazanan firma açık arttırma boyunca oluşan fiyata hiç bakmaksızın fiyat yükseltmeye devam etmişti. İhaleye katılıp Petkim’e ciddi olarak yatırım yapmayı düşünen gerçek yatırımcıların, fizibilite çalışmalarında ortaya çıkan fiyatı kat kat aşmaya başlayan fiyat karşısında çekilmeleri sonucunda, petrokimya şirketi bu işle hiç alakası olmayan yatırımcılara satılmıştır. Alan şirket Petkim’i 4 yıl sonunda (Özelleştirme şartları gereği alan firma 3 yıl içinde tekrar satış gerçekleştiremiyor) oldukça iyi bir karla satacağını açıklamıştır.

Diğer ihale Sabiha Gökçen Havaalanının 20 yıllığına işletilmesi hakkı için yapılan ihaleydi ve bunu da son dönemde ihaleden ihaleye koşturan bir grup, Limak yine rekor bir fiyatla satın aldı. Limak’ın havaalanı işletmeciliği konusundaki tecrübesini bilemiyoruz ama ortada olan bir gerçek ödenen fiyatın diğer havaalanı ihalelerine göre çok artmış olması.

Görünen o ki piyasalara karşı aşırı bir güven oluşmuş durumda ve risk iştahı artmaya devam ettiği için de ihaleler rekor kırıyor, borsa uçuyor, faizler yüksek seviyelerde seytretmeye devam ediyor, döviz yerlerde sürünüyor ve Türkiye’ye fon akışı duracağa benzemiyor. En azından şimdilik, tabi bir de seçim sonuçlarının etkisine bakacağız, bakalım kurulan senaryolar tutup para akmaya devam edecek mi?

Posted by Ekonomist